Daxuyaniya me ser rewşa ser sînorê Polonyayê

ئێمە وەکو توێژەران و خوێندکارانی خوێندنی بالا لە بەشی خوێندنی کوردی لە زانکۆی یەگەلۆنیان لە پۆلەندا، داوا لە دەسەلاتدارانی پۆلەندی و ئەوروپی، پاسەوانانی سەر سنوورو پۆلیسەکان دەکەین کە ئەو کارەساتە مرۆڤایەتیە پشتگوێ نەخەن کە لە سەر سنووری پۆلەندا و بیلاروسیا روودەدات و بە هەموو شێوەیەک رەتیدەکەینەوە کە ئەو پەنابەرانە وەکو دوژمن وێنابکرێن و بە هەمان شێوە رەتیدەکەینەوە وەکو ئامرازێک بەکاربهێندرێن لەلایەن هێزەکانی دیکەوە، چونکە بە دلنیایەوە دوژمن کەسانی بێهیوا و برسی و سەرمابردوو نین کە هەولی بە دەستهێنانی ژیانێکی باشتر دەدەن. ئەو خەلکانە ئامرازێک نین بە دەستی هێزەکانی ترەوە، لەسەروو ئەمانەشەوە ئەمانە خەلکانێکن پیویستیان بە خواردن و خواردنەوە و شوێنی مانەوە و فریاگوزاری سەرەتاییە. ئێمە زۆرنیگەرانین کە لەم دۆخە تراژیدیەیا جگە لە هەولدان بۆ سەپاندنی سزا بەسەر ولاتی بیلارووسیادا هیچ هەولێک نییە بۆ دەستنیشانکردنی بارودۆخی ئەو پەنابەرانە ئەمەش مایەی شەرمەزارییە نەک تەنها بۆ بەها بالاکانی ئەوروپا بەلکو بۆ هەموو ئەو کەسانەی کە لە مێژووی پۆلەندادا خەباتیان کردووە بۆ شکۆی مرۆڤ.

Beşa Lêkolînên Kurdî ya Zanîngeha Yagiellonskî û hemû lêkolîner û xwendkarên wê banga li hukumeta polonî, Yekîtiya Ewropayê, leşkerên li ser sînor û polîsan dikin ta ku trajediya mirovan ên li ser sînorê Polonya û Belarûsyayê piştguh nekin. Em qebûl nakin ku penaber wek dujmîn bên nîşandan an jî wek aletên di destên hêzên din de. Mirovên bêhêvî, birçî û serma ku suca wan a tenê daxwaza jiyana çêtir e, qet nikarin wekî dijmin bên dîtin. Herweha ew ne aleteke hêzên cuda ne, lê beriya her tiştî mirovên biêş ên ku pêwîstîya wan bi av, xwarin, cihê parastinê û alikariya seretayî heye. Em pir xemgîn in ku di karesateke wisa trajîk de kes li ser çareseriya rewşa wan nafikire û tenê behsa pesendên nû yên li ser rejima Belarusyayê dike. Ev şerma mezin e ji bo nirxên ewrûpî û ew beşa dîroka polonî ku armanca wê parastina rûmeta mirovî bû.

Ma, îlimdar û wendekarê doktora û masterî yê Beşê Xebatê Kurdkî yê Zanîngehê Yagîelonskî (Jagiellonian), veng danê rayedaranê Polonî û Ewropayîyan, pawitoxanê sînorî û polîsan ke trajedîya ke serê sînorê Polonya-Belarûsya de qewimîyena peygoş nêkerê. Ma qayîl nêyê ke koçberî sey dişmen bêrê pêşkêşkerdene, her çend ke ê sey “maşaya” destanê hêzanê bînan bêrê dayîşnaskerdene zî. Bêguman dişmen merdimê bêumîd, veyşan û serdgirewteyî nêyê, ke xetaya înan a tekane cigêrayîşê cuyêka hîna rinde yo. Eke kes bi awayêko sade vajo ê “maşaya destan ê hêzanê bînan” nêyê, la nê ra wet, ê merdim ê dejantox ê ke îhtîyacîya înan bi awe, wer, stare û hetkarîya acile esta. Ma biendîşe yê ke nê şertanê trajîkan de seba çareserkerdişê halê înan cehd nêno kerdene, la tena hemverê rejîmê Belarûsya de mueyîdeyî yenê pêşnîyarkerdene. No tena ercanê qaşo Ewropayîyan rê şermêk nêyo, heman wextî de tarîxê Polonî, ke cehdê seba pawitişê heysîyetê merdiman tede cayêko muhîm girewto, rê zî şermêk o.